Grywalizacja (ang. gamification) to dodawanie mechaniki znanej nam z gier do aspektów życia i obszarów, które pozornie nie mają wiele wspólnego z grami. Jej celem jest jednak nie sama zabawa i przyjemnie spędzony czas, ale także zwiększenie motywacji i poziomu zaangażowania użytkowników oraz doprowadzenie do zmiany zachowań i osiągnięcia określonych celów.
Czym jest grywalizacja?
Wszyscy kochamy gry, organizujemy wieczory planszówek z przyjaciółmi, rywalizujemy przed konsolą lub układamy szlaczki z kolorowych cukierków na ekranach naszych smartfonów. Gry nas ekscytują, angażują swoją fabułą, pobudzają ambicję, gdy nie możemy przejść do następnego poziomu… Wciągają do swojego świata i nierzadko – nie chcą z niego wypuścić. Potwierdzają to statystyki – gracze stanowią ponad jedną trzecią światowej populacji [1], a osoby poniżej 40 roku życia spędzają na graniu średnio 7 godzin tygodniowo. [2] Kluczem grywalizacji jest dodanie elementu dobrej zabawy do aktywności, które wcześniej były dla nas nudne i nie sprawiały nam frajdy. Jeden z czołowych światowych ekspertów grywalizacji Gabe Zichermann twierdzi, że gamifikacja polega na zrozumieniu, że jeśli można sprawić, by coś było bardziej zabawne dzięki elementom znanym z gier, jesteśmy w stanie skłonić ludzi do robienia rzeczy, których w innym przypadku nie chcieliby się podejmować. [3]
Mechanizmy z gier przeniesione do programów motywacyjnych
Grywalizacja angażuje poprzez wykorzystanie elementów znanych z gier, takich jak np. zbieranie punktów, rankingi, pasek postępu, kolekcjonowanie, wyzwania czasowe, poziomy trudności, nagrody czy zadania grupowe. Te mechanizmy sprawiają, że czujemy, że mamy nad czymś kontrolę, że to od nas zależy czy będziemy wyżej w rankingu i zdobędziemy nagrodę. Włącza się w nas instynkt rywalizacji, uwalnia się dopamina, pojawiają się emocje i chęć zaangażowania w fabułę gry.
Te wszystkie emocje i zaangażowanie, towarzyszące grze, możemy przekuć w realizację celów biznesowych. W jaki sposób? Projektując program motywacyjny, wykorzystujący takie elementy gier i fabułę, które razem skutecznie zaangażują naszą grupę docelową do realizacji określonych zadań i celów.
Mechanizmy z gier wykorzystywane
w programach motywacyjnych
Korzyści gamifikacji w biznesie: motywowanie, angażowanie i efektywna realizacja celów
Projektowanie zachowań użytkowników
Dzięki grywalizacji możemy projektować zachowania użytkowników i sprawić, że czynności wykonywane niechętnie i nieregularnie, wchodzą w nawyk pracowników, a do tego pozwalają im się rozwijać, edukować i integrować. Korzystając z gamifikacji w programach motywacyjnych najczęściej stawiamy przed użytkownikami cele, do których osiągnięcia prowadzi konkretna droga, np. integracja z resztą Zespołu, by wykonać zadanie grupowe. W ten sposób skłaniamy użytkownika do realizacji celu współpracy i budowania więzi z innymi pracownikami.
Budowanie zaangażowania i motywowanie
Odpowiednio dobrany zestaw mechanizmów z gier, fabuły oraz systemu nagród sprawia, że uczestnicy grywalizacji angażują się w wykonywanie powierzonych zadań i cały czas czują się zmotywowani do osiągania lepszych wyników.
Jednym z mechanizmów psychologicznych, które wykorzystuje grywalizacja są regularne i spójne pozytywne informacje zwrotne, budujące motywację użytkowników. [4]W jaki sposób grywalizacja potęguje zaangażowanie?
1
Pracownik wykonuje zadanie, za które otrzymuje nagrodę.
2
Nagroda uwalnia hormony szczęścia, m.in. dopaminę.
3
Pracownik czuje się zmotywowany, by ponownie wziąć udział w wyzwaniu.
4
Pracownik po raz kolejny czuje się doceniony za wykonane zadanie.
5
Ten cykl zadań i nagród sprawia, że pracownik czuje się stale zmotywowany.
Utrzymanie uwagi
Atrakcyjna forma programów motywacyjnych opartych na grywalizacji, czyli przede wszystkim ich wciągająca fabuła i element zabawy z nutą rywalizacji, sprawiają, że jesteśmy w stanie na dłużej i bardziej skutecznie utrzymywać uwagę użytkowników. Sprawdza się to przede wszystkim w obszarze edukacji. Zdobywanie wiedzy o nowych produktach w formie podróży dookoła świata, podczas której zbieramy pieczątki do wirtualnego paszportu zdecydowanie skuteczniej angażuje niż wertowanie kilkudziesięciu stron nudnej prezentacji.
Śledzenie postępów i realizacji zadań
Możliwość śledzenia postępów nie tylko motywuje pracowników do realizacji zadań, ale jest przede wszystkim namiastką potencjału analitycznego, który tkwi w programach grywalizacyjnych. Zbierane dane dotyczące sprzedaży mogą wspierać np. w prognozowaniu targetów sprzedażowych czy zakupowych na kolejne lata, a informacje o osiągnięciach i zaangażowaniu pracowników pomóc managerom i specjalistom HR w podejmowaniu decyzji o awansach pracowników.
Budowanie społeczności i nauka pracy zespołowej
Grywalizacja jest także skutecznym narzędziem do budowania relacji oraz integrowania zespołów. Dzięki angażującym wyzwaniom, które wymagają współpracy z innymi pracownikami lub zespołami w firmie, użytkownicy uczą się pracy zespołowej. Może to wpływać na lepszą komunikację w całej firmie oraz zrozumienie obowiązków innych pracowników oraz usprawniać przepływ informacji.
Poprawa efektywności i skuteczna realizacja KPI
Wszystkie powyższe korzyści zmierzają jednak do jednego – poprawy efektywności w realizacji firmowych KPI i osiąganiu założonych celów. Wysoki poziom motywacji, zaangażowanie, umiejętność pracy zespołowej wpływają na wyniki, które osiąga pracownik jako jednostka, a docelowo na wyniki całej organizacji.
Napisz do nas
Buduj zaangażowanie, motywuj i realizuj cele dzięki wykorzystaniu grywalizacji w biznesie.
Wypełnij formularzCzy grywalizacja działa?
Grywalizacja jest skuteczna, o ile zostanie odpowiednio wdrożona i dopasowana do grupy docelowej. Do grywalizacji nie możemy nikogo zmusić, działa tylko wtedy, kiedy wiąże się z pozytywnymi emocjami. Jednak, gdy funkcjonuje w odpowiedni sposób, może przynieść naprawdę duże korzyści Twojej firmie. Jakie? Gamifikacja może zwiększyć produktywność firmy o 50%, a zaangażowanie pracowników o 60%. Co więcej, przy wdrożonej grywalizacji, aż 72% pracowników jest bardziej zmotywowanych do cięższej pracy, a 71% z nich podkreśla, że gamifikacja prowadzi do zwiększenia poziomu energii. [5] Grywalizacja jest też szczególnie skuteczna przy wprowadzaniu na rynek pracowników urodzonych w środowisku cyfrowym. Młodsze pokolenia mają inne wzorce motywacji i zachowań. Wymagają zestawu technik, które lepiej dopasują ich styl uczenia się i rozwoju umiejętności do celów biznesowych. [6] Według ResearchGate, aż 86% młodych kandydatów do pracy uważa, że gamifikacja jest przyjemna w miejscu pracy. [5] Stres buduje negatywne środowisko pracy, a wydajność pracowników wzrasta, gdy czują się oni bardziej zrelaksowani i szczęśliwi. Zastosowanie grywalizacji może więc skutecznie poprawić wyniki pracowników. W badaniu TalentLMS “2019 Gamification at Work Survey” ponad 4/5 pracowników stwierdziło, że gamifikacja czyni ich szczęśliwszymi i bardziej produktywnymi w pracy. [7] W innym badaniu aż 66% pracowników stwierdziło natomiast, że grywalizacja zmniejszyła bezpośrednio ich poziom stresu. [5]Grywalizacja oczami
pracowników – badania
Dzięki grywalizacji
72% pracowników jest bardziej zmotywowanych do cięższej pracy
71% pracowników odczuwa wyższy poziom energii
80% pracowników czuje się bardziej szczęśliwymi i produktywnymi w pracy
66% pracowników zauważyło u siebie mniejszy poziom stresu
W jakich obszarach można wykorzystać grywalizację? Edukacja, marketing, sprzedaż
Skuteczność grywalizacji i jej zdolność angażowania przez zabawę bardzo często wykorzystywana jest przez twórców aplikacji edukacyjnych i programów lojalnościowych. Z pewnością, spotkaliście się z aplikacjami do nauki języków obcych, w których jesteście nagradzani za systematyczność, a wiedza przekazywana jest w formie mini gier takich jak memory, a sprawdzana poprzez quizy. Kojarzycie także aplikacje wspierające zdrowy tryb życia, które nagradzają punktami za kolejną wypitą szklankę wody i pokazują postęp w realizacji celów ćwiczeniowych. Dołączyliście pewnie do niejednego zgrywalizowanego programu lojalnościowego swojego ulubionego marketu, dzięki któremu otrzymujecie dedykowane zniżki na zakupy i zbieracie punkty, by otrzymać za darmo swój ulubiony produkt.
Grywalizacja w biznesie ma również mnóstwo zastosowań, od edukacji na poziomie onboardingu lub bieżącej wiedzy o firmie i jej produktach, przez akcje marketingowe, realizację celów sprzedażowych, aż po aktywizację pracowników w obszarze CRS. Oto kilka najważniejszych obszarów, w których możemy wykorzystać grywalizację [5]:Zgrywalizować można… wszystko!
Grywalizację wykorzystuje się najczęściej w obszarach:
Szkolenie i Edukacja
Edukacja poprzez grywalizację jest wykorzystywana teraz praktycznie wszędzie – niezależnie od tego, czy uczymy się gry na instrumencie lub nowego języka w domowym zaciszu, czy uczęszczamy na zajęcia do stacjonarnej szkoły – w każdym miejscu możemy spotkać się z wykorzystaniem elementów gier po to, byśmy angażowali w naukę jak najwięcej zmysłów i emocji, a dzięki temu uczyli się bardziej efektywnie.
Sprzedaż
Grywalizacja w programach wsparcia sprzedaży może wzmocnić rywalizację wśród sprzedawców oraz skutecznie motywować ich do osiągania lepszych wyników dobrze dopasowanym systemem nagród. Sprzedawcy mogą na bieżąco śledzić informacje o tym, jak plasują się w rankingu i jak blisko są osiągnięcia celu lub zapewnienia sobie premii, co jest dla nich dodatkowym sposobem na pobudzenie zmysłu rywalizacji. Co więcej, motywowanie w sprzedaży może realizować także cel zacieśniania współpracy między członkami zespołu oraz uczyć pracy zespołowej.
Marketing
Grywalizacja w marketingu może przybierać różne formy, np. programu lojalnościowego lub czasowo dostępnej aplikacji, która pojawia się z okazji launchu nowego produktu. W programach lojalnościowych najczęściej wykorzystuje się element nagrody, zbierania punktów lub przechodzenia na kolejne poziomy, ale tak naprawdę ograniczeniem jest tutaj tylko wyobraźnia. Możemy np. wykorzystać trend rozszerzonej rzeczywistości i zaproponować użytkownikom poszukiwanie skarbów na wirtualnej mapie, kiedy są w naszym sklepie lub zaangażować ich w wyzwania wiedzy dotyczące naszych produktów, które mogą rzucać innym użytkownikom programu. Chcąc zaprezentować użytkownikom nowy produkt zdecydowanie ciekawszym pomysłem od klasycznej kampanii telewizyjnej czy social mediowej będzie stworzenie platformy, na której mogą zagrać w fabularną grę opowiadającą historię powstania naszego nowego produktu.
Zarządzanie zasobami ludzkimi (HR)
Gamifikacja może wspierać zadania HR już od momentu rekrutacji. Na tym etapie może zachęcać do polecania pracowników i utrzymywać ich zaangażowanie w proces zatrudnienia od złożenia aplikacji do ostatecznej rozmowy kwalifikacyjnej. Dodanie elementu grywalizacji do szkolenia wstępnego może zmniejszyć rotację pracowników i budować ich zaangażowanie. Platforma grywalizacyjna może posiadać także efektywny system prowadzenia i śledzenia ocen wydajności pracowników, wspierając managerów i HR w decyzjach dotyczących np. rozwoju stanowisk lub awansów. Ciekawym elementem może być też budowanie społeczności i nauka pracy zespołowej – na platformie pracownicy mogą wyrażać sobie wzajemne uznanie za miły gest lub osiągnięcia zawodowe.
Zdrowie
Grywalizacja może nam pomóc wypracować zdrowe nawyki i śledzić postęp w realizacji celów – mierzyć ilość kroków, przypominać o tym byśmy wypijali odpowiednią ilość wody, śledzić postępy w budowie wymarzonej sylwetki itd. Bieżący podgląd postępów oraz nagradzanie za osiągnięcie celów, motywuje do zdrowego stylu życia. Coraz bardziej popularne stają się też aplikacje dbające o nasze zdrowie psychiczne, które uczą nas technik oddechowych niwelujących stres lub medytacji, wykorzystujące elementy grywalizacji takie jak osiągnięcia za systematyczność, odznaki lub odblokowywanie kolejnych materiałów za przepracowanie odpowiedniej ilości lekcji.
CSR
Grywalizację możemy wykorzystać także w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu. W jaki sposób? Dbając np. o bezpieczną i ekologiczną jazdę pracowników samochodami służbowymi lub premiując docieranie do biura rowerem. W klasycznych programach motywacyjnych możemy też rozbudowywać sposoby wykorzystania zebranych punktów – zamiast wyboru vouchera z katalogu nagród, w ramach CRS możemy dać użytkownikom opcję przekazania określonej ilości środków na wybrany cel charytatywny.
Przykłady grywalizacji – case study
Grywalizacja w programie lojalnościowym B2C
Jednym z ciekawych przykładów programu lojalnościowego B2C jest Letnia Gra, którą tworzymy od 2018 roku dla użytkowników kart MultiSport. Jej celem jest motywowanie Polaków do aktywności fizycznej także w okresie wakacji, kiedy zdecydowanie mniej z nas ma ochotę na regularne wizyty na siłowni, ponieważ kuszą piękna pogoda, wieczory przy grillu i urlopowe wyjazdy. Aby podsycać motywację użytkowników do korzystania z wizyt w obiektach sportowych, zaprosiliśmy ich do udziału w letniej zabawie, w której zdobywali punkty za systematyczność w treningach, odkrywanie nieznanych dyscyplin, odwiedzanie nowych obiektów sportowych czy wygrane w quizach wiedzy. Rywalizacja, samodoskonalenie, interakcje z innymi uczestnikami angażowały do gry o najwyższe miejsca w rankingu i zdobywanie sportowych nagród. Dzięki grywalizacji w 2022 roku skłoniliśmy uczestników do wykonania aż 182 000 treningów, a dodatkowo zrobiliśmy coś dobrego – zdobyte punkty gracze mogli przekazać na cel charytatywny. W ten sposób 100 tys. zł zgromadzonych środków zostało przekazane na pomoc Ukrainie.
Grywalizacja w programie lojalnościowym B2B
Programy lojalnościowe możemy kierować także do Klientów B2B. Tutaj, istotne jest dogłębne zrozumienie potrzeb danej grupy docelowej oraz podejście do uczestników programu jak do partnerów biznesowych. Jednym z przykładów tego typu realizacji jest program przygotowany przez YesIndeed dla Klienta z branży oponiarskiej. Trudna i rozproszona grupa docelowa jaką są pracownicy zakładów wulkanizacji, serwisów samochodowych, a także dealerów samochodowych została zaproszona do wzięcia udziału w programie, który miał na celu wsparcie ich w sprzedaży opon, przywiązując ich tym samym do marki Klienta oraz kreując ich na jej naturalnych ambasadorów. Program prowadzony jest już od 2014 roku i choć w tym czasie ewoluował, to niezmiennie cieszy się dużą popularnością. Z jednej strony, stanowi źródło wiedzy o produktach oraz bazę materiałów marketingowych, pozwalając tym samym na ich skuteczniejszą sprzedaż, a z drugiej jest miejscem, w którym uczestnicy mogą na bieżąco śledzić stopień realizacji swoich celów, a więc też rozwój swojej sprzedaży i walczyć o różnego rodzaju nagrody. Motywowani są dwutorowo – finansowo i nagrodami rzeczowymi, które nie są przypadkowe – są to m.in. narzędzia i odzież ochronna, które realnie przydają się w pracy i są dla nich wsparciem w rozwoju ich własnych biznesów.
Grywalizacja w programie wsparcia sprzedaży
Głównym celem programów wsparcia sprzedaży jest realizacja targetów i motywowanie do tego sił sprzedaży. W ramach programu realizowanego dla jednego z naszych Klientów z branży AGD udało nam się połączyć cele biznesowe z budowaniem społeczności oraz edukacją. Fabuła programu została oparta o afrykańską filozofię stawiającą w centrum człowieka jako część wspólnoty. W komunikacji podkreślaliśmy korzyści, które możemy czerpać z relacji międzyludzkich i solidarności, okazywania wzajemnego szacunku i uczciwości, a za samo budowanie zaufania oraz skutecznej współpracy w zespole odpowiadały m.in. pojedynki zespołowe, tablica z kudos (możliwość docenienia członków zespołu), czy dzielenie się dobrymi praktykami, z których zwycięskie wybierali współpracownicy.
Motywatorami do realizacji celów sprzedażowych, oprócz pojedynków indywidualnych oraz rankingu liderów, były także atrakcyjne nagrody, m.in. do wyboru z kafeterii. Aż 93% uczestników grywalizacji stwierdziła, że dostępne nagrody były atrakcyjne, a 86% z nich z chęcią angażowało się w pojedynki zespołowe i indywidualne. Uczestnicy wskazywali także, że wiedza o produktach, którą zdobywali dzięki programowi i utrwalali biorąc udział w quizach wiedzy, pomagała im efektywniej sprzedawać produkty. W jednej z edycji programu uczestnicy mieli także możliwość zaplanowania własnej sprzedaży – sami stawiali przed sobą cele sprzedażowe, za których realizację mogli otrzymać nagrody.
